Konstytucja 3 maja

Uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 r. jest dziś uważane za jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski. Dokument ten, pierwszy tego rodzaju w Europie, miał na celu gruntowną reformę państwa i zapobieżenie jego rozbioru przez Prusy, Rosję i Austrię. Choć Konstytucja 3 maja nie powstrzymała zaborców, wywarła duże wrażenie poza granicami Polski, o czym świadczą liczne tłumaczenia dokumentu na inne języki - w tym na niemiecki. Dowiedz się na ten temat z poniższych tekstów i ilustracji. A jeśli chcesz przeczytać więcej o Konstytucji 3 maja, możesz pobrać z naszej strony darmowy e-book autorstwa prof. Richarda Butterwicka (dostępny w języku niemieckim).

Źródło, opracowanie i ilustracja
Konstytucja 3 maja

Uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 r. odbyło w trakcie toczących się już niemal trzy lata obrad Sejmu, powołanego specjalnie do wypracowania reformy Rzeczypospolitej. Konstytucja przewidywała m.in. wprowadzenie trójpodziału władzy na: ustawodawczą (Sejm i Senat), wykonawczą (król) i sądowniczą. Nowe prawa miały być przyjmowane przez parlament już nie jednomyślnie, a większością głosów, co usprawniłoby proces legislacyjny. Konstytucja zmieniała typ obowiązującej w państwie monarchii z elekcyjnej na dziedziczną. Podtrzymywała uprzywilejowaną pozycję szlachty, ale rozszerzała też prawa mieszczan.
Dowiedz się więcej: przeczytaj opracowanie i oryginalny tekst Konstytucji 3 maja oraz zobacz jej oryginał.

 

Źródło i ilustracja
Przekład Konstytucji 3 maja na język niemiecki z 1791 r.

Pierwszy przekład Konstytucji 3 maja z języka polskiego na niemiecki zostało dokonane jeszcze w 1791 r. Jego autorem był Karl Georg Gottfried Glave-Kolbielski, niemiecki doradca króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, a tekst ukazał się w Warszawie.
Zapoznaj się z przekładem po kliknięciu na symbol PDF.

 

Źródło i ilustracja
Przekład Konstytucji 3 maja na język niemiecki z 1793 r.

W 1793 r. z inicjatywy polskich emigrantów w Lipsku ukazał się kolejny przekład Konstytucji 3 maja na język niemiecki. Tym razem jego autorem był Samuel Bogusław Linde, wybitny polski lingwista. Wersja ta miała duże znaczenie dla upowszechniania wiedzy o konstytucji za granicą.
Zapoznaj się z przekładem po kliknięciu na symbol PDF.

Źródło i ilustracja
Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów, 1791

Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów z 1791 r. to jeden z najważniejszych aktów państwowych modyfikujących wzajemne relacje między dwiema składowymi Rzeczypospolitej Obojga Narodów: Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim. Akt ten ustanowiony uchwałą sejmową uzupełniał zapisy Konstytucji 3 maja, która wprowadzała istotne reformy ustrojowe oraz większą unifikację Polski i Litwy.
Zobacz oryginał Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów tu (strona 1) oraz tu (strona 2).
Jego treść przeczytaj po kliknięciu na symbol PDF.

Opracowanie
Wskazówki bibliograficzne

Zapoznaj się z obszerną bibliografią dotyczącą Konstytucji 3 maja po kliknięciu na symbol PDF.

 

 

Ilustracja
Daniel Chodowiecki, „Polski sejm 1789”, 1790

Zobacz rycinę po kliknięciu na symbol PDF.

 

Ilustracja
Gustav Taubert, „Uchwalenie konstytucji na warszawskim sejmie”, ok. 1791

Zobacz rycinę po kliknięciu na symbol PDF.

Ilustracja
Daniel Chodowiecki, „Nowa polska konstytucja”, 1792

Zobacz rycinę po kliknięciu na symbol PDF.

Źródło i ilustracja
Hymn na cześć Konstytucji 3 maja po polsku, hebrajsku, niemiecku i francusku, 1792